Dr n. o zdr. Damian Czarnecki, adiunkt w Zakładzie Pielęgniarstwa Psychiatrycznego, Katedry Pielęgniarstwa Zachowawczego otrzymał ponad 100 000 zł na realizację zadania nr 44/3.4.3/18/DEA: “Wspieranie badań naukowych w obszarze czynników ryzyka i czynników chroniących przed problemami wynikającymi z picia alkoholu” określonego w Narodowym Programie Zdrowia na lata 2016-2020 w ramach Celu Operacyjnego nr 2 “Profilaktyka i rozwiązywanie problemów związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, uzależnieniami behawioralnymi i innymi zachowaniami ryzykownymi” w konkursie ogłoszonym przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Temat badań:
Związek odczuwania głodu alkoholu i głodu przedposiłkowego przez osoby leczone odwykowo z powodu uzależnienia od alkoholu z wybranymi cechami obrazu klinicznego i stanu odżywienia oraz z polimorfizmami genów.
Cel badań:
Wykazanie związku odczuwania głodu alkoholu i głodu przedposiłkowego przez osoby leczone odwykowo z powodu uzależnienia od alkoholu z wybranymi cechami obrazu klinicznego i stanu odżywienia oraz z polimorfizmami genów kodujących: receptor dopaminy DRD2, katecholo-O-metylotransferazę, receptor greliny i leptyny oraz zmiennymi klinicznymi, psychologicznymi i stanu odżywienia.
Obserwacje kliniczne wskazują, że 30-60% pacjentów w okresie 6 miesięcy od zakończenia terapii odwykowej łamie abstynencję (Włodawiec, 2012), tylko 25% utrzymuje abstynencję podczas rocznej obserwacji po zakończeniu terapii (Wojnar, 2012), narażając siebie jak i swoje otoczenie na duże ryzyko wystąpienia szkód zdrowotnych. Optymistyczne dane mówią, że poprawia się skuteczność terapii odwykowej (PARPA, 2014). Jednak nadal jest ona niewystarczająca. Poznanie podłoża genetycznego odczuwania głodu alkoholu wraz z jego psychologicznymi (emocje i zachowania) uwarunkowaniami może przynieść wymierne korzyści w wypracowaniu skutecznych strategii redukcji ryzyka wystąpienia nawrotu picia alkoholu. Badania przeprowadzone zostaną w 2018-2019 roku według procedury przekrojowej. Poddanych nim zostanie 270 osób uzależnionych od alkoholu (kobiet i mężczyzn, z założeniem, że populacja kobiet badanych będzie nie mniejsza niż 30%) w trakcie stacjonarnej i ambulatoryjnej terapii uzależnienia w kilku ośrodkach w Polsce.
W badaniach zastosowane zostaną metody:
Skala Głodu Alkoholu PENN (Penn Alcohol Craving Scale, PACS), Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale Modified to Reflect Obsessions and Compulsions Related to Heavy Drinking (Y-BOCS-hd: self-administered), Skala Głodu Przedposiłkowego, Skala Depresji Becka (BDI), testy funkcji poznawczych ze skali Montrealskiej (MoCA), Kwestionariusz Temperamentu i Charakteru (TCI - Temperament and Character Inventory), Short Alcohol Dependence Data Questionnaire (SADD), kwestionariusz zawierający pytania socjodemograficzne i kliniczne, pomiar składu ciała urządzeniem TANITA, fałdomierz do pomiarów fałdów skórnych oraz miara do pomiaru obwodów ramienia, talii i bioder, Mini Nutritional Assessment (MNA), Kwestionariusz Zachowań Związanych z Jedzeniem.
Uzyskane wyniki badań pozwolą lepiej poznać problematykę występowania doświadczania głodu alkoholu, udzielą odpowiedzi na pytanie: czy istnieje różnica w częstości występowania polimorfizmu genów: COMT i DRD2, Arg51Gln i LEP w zależności od występowania głodu alkoholu i głodu przedposiłkowego (jego nasilenia, częstości). Wyniki badań pozwolą również stwierdzić jakie polimorfizmy genów występują częściej u osób uzależnionych w porównaniu z osobami zdrowymi. Badania wskażą jakie cechy demograficzne (wiek, wykształcenie), kliniczne (np. głębokość uzależnienia), psychologiczne i stanu odżywienia częściej występują u osób z mniejszym czy większym nasileniem głodu alkoholu i głodu przedposiłkowego w kontekście stwierdzonych polimorfizmów genów.
Kwota przyznana Collegium Medicum UMK przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na realizację zadania wynosi 76 351,90 zł w 2018 r. i 26 246,40 zł w 2019 r.
Wyniki konkursu PARPA